Kunt u aandelen in een B.V. belastingvrij schenken? (Deel 1)

1. Schenken van aandelen
U heeft een mooi bedrijf opgebouwd. Uw zoon of dochter werkt al jaren in de onderneming en is bekwaam om deze over te nemen. Via een bedrijfsopvolging wilt u de onderneming overdragen. Kunt u de aandelen schenken zonder belastingheffing?

Zowel de inkomstenbelasting als de schenkbelasting kent een fiscale faciliteit voor de schenking van aandelen. De voorwaarden hiervoor zijn niet hetzelfde. Bij een schenking van aandelen moet daarom goed met de voorwaarden van beide soorten belasting rekening worden gehouden. Hierna zal worden ingegaan op de faciliteit in de inkomstenbelasting. In een volgende blog wordt de bedrijfsopvolgingsfaciliteit in de schenkbelasting behandeld.

2. Doorschuifregeling in de inkomstenbelasting
Een (gedeeltelijke) schenking van aandelen in een B.V. is in beginsel belast in box 2 in de inkomstenbelasting. Dit betekent enerzijds dat de schenker geen of een lagere tegenprestatie in contanten ontvangt, maar anderzijds wel inkomstenbelasting zou moeten betalen. Een bedrijfsopvolging tijdens leven is dan niet aantrekkelijk en zou de continuïteit in gevaar kunnen brengen.

Om dit te voorkomen kent de inkomstenbelasting een doorschuiffaciliteit. Als voldaan wordt aan de voorwaarden hoeft niet te worden afgerekend over de overdrachtsprijs in box 2. De belastingclaim wordt doorgeschoven naar de verkrijger (lees: bedrijfsopvolger) en daarmee naar de (verre) toekomst. Om verzekerd te zijn dat de belastingclaim in stand blijft, wordt de verkrijgingsprijs van de schenker doorgeschoven naar de verkrijger. Als deze in de toekomst dan zijn aandelen zou verkopen, moet hij afrekenen over de werkelijke verkoopprijs minus de doorgeschoven verkrijgingsprijs.

Voorbeeld
Vader houdt 100% van de aandelen in één B.V. Waarde aandelen 1.000.000 (volledig ondernemingsvermogen). Verkrijgingsprijs 18.000. Tarief box 2 = 26,25% (2020). Vader schenkt de aandelen in zijn B.V. aan zijn zoon.

Optie 1 – Afrekenen
Belasting in box 2 = (waarde aandelen -/- verkrijgingsprijs) x tarief box 2
Belasting in box 2 = (1.000.000 -/- 18.000) x 26,25% = 257.775
(= belast bij vader)

Optie 2 – Doorschuiven
Belasting in box 2 = nihil -> als gevolg van de doorschuiffaciliteit
(geen belasting bij vader)

Toekomstige verkoop na doorschuiving
Als de zoon als verkrijger / bedrijfsopvolger over 6 jaar zijn aandelen zou verkopen tegen een verkoopprijs van 1.500.000 dan ziet het plaatje er als volgt uit.
Belasting in box 2 = (waarde aandelen -/- verkrijgingsprijs) x tarief box 2
Belasting in box 2 = (1.500.000 -/- 18.000) x 26,25% = 389.025

Doordat op het moment van doorschuiving geen belasting is geheven, kan het bedrag van 389.025 als het ware worden gesplitst in een deel dat toeziet op de doorgeschoven claim eind 2020 van 257.775 (1.000.000 (-/- 18.000) x 26,25%) en een deel dat is ontstaan door de waardestijging na doorschuiving in de periode tussen 2020 en 2026 van 131.250 (500.000 x 26,25%)*.
*
Overigens wordt het tarief in box 2 vanaf 2021 26,9%, maar voor het rekenvoorbeeld is gemakshalve het huidige tarief van 26,25% aangehouden.

3. Voorwaarden
Om aandelen in een B.V. voor de inkomstenbelasting belastingvrij te kunnen schenken moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
– de B.V. moet een materiële onderneming drijven;
– de verkrijger is binnenlands belastingplichtig;
– de verkrijger is in de 36 maanden voorafgaand aan de schenking in dienstbetrekking bij de B.V.;
– de doorschuiving vindt plaats op gezamenlijk verzoek van de schenker en verkrijger.

3.1 Onderscheid ondernemings-en beleggingsvermogen
De doorschuifregeling geldt enkel voor ondernemingsvermogen. Over het beleggingsvermogen moet  worden afgerekend in box 2. Van het beleggingsvermogen mag overigens een klein deel als ondernemingsvermogen worden aangemerkt (= de zogenoemde beleggingsmarge, welke 5%  van de waarde in het economische verkeer van het ondernemingsvermogen bedraagt).

Om te beoordelen welke deel van de waarde van de aandelen is toe te rekenen aan het ondernemingsvermogen en welk deel aan het beleggingsvermogen zal op ieder vermogensbestanddeel van de B.V. (lees iedere balanspost) als het ware een etiket moeten worden geplakt met daarop ondernemingsvermogen of beleggingsvermogen.

VoorbeeldWaarde economische verkeer van alle aandelen in één B.V. is 500.000. Hiervan is 400.000 toe te rekenen aan het ondernemingsvermogen en 100.000 aan het beleggingsvermogen. Vader schenkt 100% van de aandelen aan zijn zoon, waarbij wordt voldaan aan de voorwaarden.

Het ondernemingsvermogen waarvoor de doorschuiffaciliteit geldt betreft dan 400.000 + 5% x 400.000 = 420.000. Over het beleggingsvermogen van 80.000 dient vader af te rekenen in box 2.

3.2 Werknemerseis
Een andere belangrijke voorwaarde is de 36-maandeneis. Dit houdt in dat de verkrijger onmiddellijk voorafgaand aan de schenking 36 maanden in dienstbetrekking moet zijn geweest bij de B.V. waarvan hij de aandelen krijgt geschonken (hierop zijn diverse verruimingen van toepassing o.a. bij een holdingstructuur).
Deze voorwaarde is gesteld om zo de het duurzame karakter tussen de schenker en verkrijger te garanderen. Aan het dienstverband worden overigens geen nadere eisen gesteld, zoals een minimum aantal uren.

4. Geen bezits-en voortzettingsvereisten
De faciliteit in de inkomstenbelasting kent geen voorwaarden voor de lengte van de periode dat de schenker de aandelen in zijn bezit moet hebben of hoelang de verkrijger de aandelen/onderneming moet voortzetten. Deze zogenoemde bezits-en voortzettingseis wordt wel in de schenkbelasting (Successiewet) gesteld!

5. Holding of werkmaatschappij
Als er sprake is van een schenker met één B.V., zal een belastingvrije schenking van de aandelen in de meeste gevallen tot geen problemen leiden, mits aan de voorwaarden van de doorschuiffaciliteit wordt voldaan.

In veel gevallen is er echter sprake van een holdingstructuur, waarbij de holding de aandelen houdt in één of meer werkmaatschappijen.
Belangrijk is dat de doorschuiffaciliteit in de inkomstenbelasting enkel toeziet op de schenking van aandelen die een direct aandelenbezit vormen. Met andere woorden de aandelen die een natuurlijk persoon direct in zijn bezit heeft. Dus bij een holdingstructuur betekent dit dat de aandelen op het niveau van de holding moeten worden geschonken om voor de faciliteit in aanmerking te komen.
Als enkel de aandelen op het niveau van de werkmaatschappij worden geschonken geldt de doorschuiffaciliteit niet en moet er direct worden afgerekend in box 2. Immers, er worden dan indirect aandelen geschonken.

Om te bereiken dat aandelen in een holding (met daaronder de werkmaatschappij) kunnen worden geschonken, zal in sommige gevallen eerst een tussenstap moeten worden gemaakt. Hierbij wordt de huidige holding gesplitst in een deel dat achterblijft bij de schenker en een deel dat uiteindelijk bestemd is voor de bedrijfsopvolger. Dit kan worden bereikt via een juridische splitsing.

6. Afsluiting
Als voldaan wordt aan de voorwaarden voor de doorschuiffaciliteit kunnen aandelen in een B.V. voor de inkomstenbelasting belastingvrij worden geschonken. Op deze wijze kan op een fiscaal gunstige wijze de onderneming worden overgedragen naar de volgende generatie.

In mijn volgende blog ga ik in op de bedrijfsopvolgingsfaciliteit in de schenkbelasting. Samen met de faciliteit in de inkomstenbelasting ontstaat er dan een goed fiscaal overzicht.

Wilt u meer weten over de fiscale ins en outs van een schenking van aandelen dan staat VormFiscaal graag voor u klaar (e-mail: bart@vormfiscaal.nl of tel. 076 82 00 331 / 06 282 04 607).